در این مقاله آخرین تغییرات قانون مهریه در سال 1402 را مطالعه خواهید کرد. ما در این نوشتار به بررسی مهمترین و کاربردی‌ترین قوانین مهریه در سال جدید می‌پردازیم. ازجمله شرایط گرفتن مهریه بیش از 110 سکه، مهریه پس از فوت شوهر، قانون جدید حق حبس در سال 1402، مهریه در عقد موقت و تاثیر مهریه در شرایط طلاق توافقی و … .
همان‌طور که می‌دانید قانون مهریه طبق قانون مدنی و فقه شیعه تنظیم شده که از سال 1300 تا کنون دستخوش تغییراتی شده است. برای مثال طبق طرح جدید مجلس هرگاه قیمت سکه تغییر فاحش داشته باشد رئیس قوه قضاییه می‌تواند با صدور بخش‌نامه، تمام احکام مهریه صادر شده در بازه زمانی مشخص را تعدیل کند.
ما در اینجا به مهمترین سوالات شما پیرامون مهریه، براساس آخرین قانون مهریه در نظام حقوقی ایران از زبان وکیل طلاق پاسخ می‌دهیم.
آیا در سال 1402 مهریه بیش از 110 سکه زندانی ندارد؟
چندین سال است که حتما بارها این جمله را در مکالمات شنیده‌اید که قانون مهریه تا 110 سکه است که زندانی دارد. طبق قانون جدید مهریه:
- اگر مرد مال برای توقیف داشته باشد، زن می‌تواند به میزان مهریه خود اموال مرد را توقیف کند، حال هرچقدر که می‌خواهد باشد. (یعنی حتی اگر مهریه بالای 110 سکه باشد).
- اما اگر مرد مالی برای توقیف نداشته باشد صرفا تا زمانی که معادل 110 سکه مطابق حکم دادگاه پرداخت نشده باشد و زوج از پرداخت آن خودداری کند؛ زن پس از انجام تشریفات قانونی حق درخواست جلب و بازداشت شدن شوهر را تا زمان پرداخت کردن مهریه دارد.
- این تلقی که مرد در هر حال باید یکجا به میزان 110 سکه پرداخت کند و مازاد بر آن را می‌تواند قسط‌بندی کند هم یک طرز فکر کاملا اشتباهی است. چرا که زوج در صورت نداشتن شرایط مالی پرداخت یکجا، می‌تواند دادخواست اعسار و تقسیط (قسط‌بندی) مهریه را به دادگاه تقدیم کند که پس از اثبات ناتوانی مالی خود، به طور مثال با معرفی شهود یا ارائه فیش حقوقی خود، همان 110 سکه هم مشمول قسط‌بندی می‌شود.
- در پاسخ به این سوال که در حال حاضر به چه میزان پیش قسط و اقساط ماهیانه تعیین می‌شود، باید بگوییم که تعیین میزان پیش قسط و اقساط ماهیانه در هر مورد به صورت خاص بررسی و اعلام می‌شود. به بیان ساده‌تر در هر مورد مقام قضایی با توجه به عوامل مختلف ازجمله درنظر گرفتن درآمد زوج و… میزان پیش قسط و اقساط ماهانه را تعیین می‌کند.
- بر خلاف تصور عموم مردم، قانونا دادگاه مکلف نیست حتما مبلغ یا میزان سکه‌ایی را به عنوان پیش قسط برای زوج در نظر بگیرد و امکان دارد بنا به تشخیص خود، چیزی به عنوان پیش قسط تعیین نکند و فقط اقساط ماهانه را در نظر بگیرد.
قانون مهریه زن پس از فوت شوهر چگونه است؟
در صورت فوت شوهر، مهریه زن مقدم بر انحصار وراثت بین وراث است. متاسفانه این تلقی اشتباه وجود دارد که پس از فوت شوهر دیگر مهریه‌ایی به زن تعلق نمی‌گیرد و یا این که تنها عایدی زن سهم‌الارث اوست. در اینجا باید بگوییم پس از فوت شوهر ابتدا باید مطالبات دیگران از وی، که مهریه هم جزیی از آن‌هاست پرداخت شود و اگر پس از پرداخت مهریه به زوجه متوفی مبلغی باقی ماند، بین سایر وراث تقسیم می‌شود. البته در این بین زوجه نیز یکی از وراث است و در نتیجه میزان سهم خود را بر حسب مورد یک چهارم یا یک هشتم (بنا بر داشتن یا نداشتن اولاد) از اموال شوهر متوفی خود به ارث می‌برد.
قانون جدید حق حبس در سال 1402 چیست؟
طبق آخرین رویه قضایی زن می‌تواند تا زمان پرداخت مهریه از سوی زوج، از ایفاء وظایف زناشویی خودداری کند، مشروط بر این‌که مهریه وی حال (عندالمطالبه) باشد. گفتنی است این امتناع باعث اسقاط حق نفقه نخواهد شد و اگر زن قبل از اخذ مهریه به اختیار خود به ایفاء وظایفی که در مقابل شوهر دارد قیام کند دیگر نمی‌تواند از حق حبس استفاده کند ولی حقی که برای مطالبه مهریه دارد ساقط نخواهد شد.
در صورت فسخ ازدواج، قانون مهریه زن چگونه است؟
در اینجا لازم است بدانید که فسخ نکاح با طلاق متفاوت است. در فسخ نکاح دو حالت وجود دارد:
- اگر نزدیکی واقع نشده باشد مهریه به زن تعلق نمی‌گیرد به جز عنن و … ( عنن نوعی ناتوانی جنسی در آقایان است که باعث عدم توانایی آمیزش می‌شود).
- اگر نزدیکی واقع شده باشد مهریه به زن تعلق می‌گیرد.
امکان فسخ نکاح شامل بیماری‌هایی در مورد زن یا مرد است که به طرف مقابل حق فسخ نکاح می‌دهد؛ برای مثال هرگاه در یکی از طرفین صفت خاصی شرط شده باشد و بعد از عقد معلوم شود که طرف فاقد صفت مذکوره است برای طرف مقابل حق فسخ به‌وجود می‌آید. در فسخ نکاح این تصور شایع است که اگر عیب یا پنهان‌کاری از جانب زن بوده باشد در هر شرایطی مهریه به وی تعلق نمی‌گیرد ولی باید بگوییم این‌گونه نیست. اگر نزدیکی واقع نشده باشد مهریه به زن تعلق نمی‌گیرد به جز این‌که موجب فسخ عنن باشد که در این صورت نصف مهریه تعلق خواهد گرفت. در صورتی که نزدیکی واقع شد، تمام مهریه به زوجه تعلق می‌گیرد.
ارتباط با وکیل مهریه
تصورات نادرست درباره قانون مهریه
- زن به محض عقد مالک کل مهریه می‌شود و این تصور که مهریه دختر باکره مطلقا نصف است اشتباه است. چرا که در صورت باکره بودن زوجه، فقط اگر دادخواست طلاق از سوی مرد باشد مهریه نصف می‌شود و در سایر حالات زن مالک کل مهریه است.
- در صورت اثبات خیانت زن، حق مهریه وی از بین نمی‌رود.
- این‌طور نیست که مهریه فقط تا 110 سکه قابل وصول است؛ چرا که اگر زوج مالی برای توقیف داشته باشد یا هر زمان متمکن شود باید مازاد بر 110 سکه را نیز پرداخت کند.
- مهریه از پدر شوهر قابل مطالبه نیست مگر این‌که خود پدرشوهر ضامن پرداخت مهریه شده باشد.
- مهریه زوجه متوفی به وراث ایشان به ارث می‌رسد. از آنجایی که ماهیت مهریه، طلب است، بنابراین پس از فوت زوجه هم، این حق به وراث ایشان مثل پدر و مادر زوجه می‌رسد و آن‌ها می‌توانند مهریه دخترشان را از داماد مطالبه کنند.
- مهریه نامتعارف مثل هزار شاخه گل رز قابل تبدیل به پول نقد نیست. طبق قانون شوهر باید همان مال یعنی گل رز را بدهد، مگر این‌که طرفین به گونه‌ایی دیگر تراضی کنند. بدین صورت شوهر می‌تواند از پرداخت وجه نقد بابت مهریه خودداری کند و این حق قانونی اوست. درحالی که بسیاری از خانم‌ها به اشتباه گمان می‌کنند می‌شود شوهر را به پرداخت قیمت روز گل‌ها محکوم کنند.
- طبق قانون جدید مهریه اگر بعد از عقد مهریه افزایش پیدا کند قابل استناد نیست و اگرچه بعد از عقد طرفین به این توافق برسند که مهریه را بیشتر یا کمتر کنند و حتی برای این مورد سندی را هم تنظیم کنند، باز هم به عنوان مهریه اصلی قلمداد نمی‌شود و ارزش و اعتبار مهریه اولیه را ندارد.
اگر نیاز به مشاوره در حوزه طلاق توافقی دارید و تمایل دارید از هزینه طلاق توافقی اطلاع پیدا کنید با گروه وکلای هوداد تماس بگیرید.
نکات و قوانین مهم مهریه در عقد موقت
در این قسمت از مقاله به بیان چند نکته مهم در مورد قانون مهریه در عقد موقت می‌پردازیم.
- در عقد موقت نفقه به زن تعلق نمی‌گیرد.
- در عقد موقت زن از شوهر ارث نمی‌برد.
- مهریه در عقد موقت به زن تعلق خواهد گرفت و اتفاقا شرط صحت صیغه موقت، مهریه است.
- ثبت محضری عقد موقت طبق قانون خانواده جدید ضروری نیست. یعنی صرف خواندن صیغه حتی به صورت شفاهی منجر به نکاح موقت می‌شود.
