ادله قانونی برای اثبات جرم شامل اقرار، شهادت شهود، قسامه و سوگند است. ادله اثبات جرم، دلایلی هستند که شخص با استناد به آن شکایت خود را در مرجع قضایی مطرح میکند. سوالی که وجود دارد این است که آیا فیلم و اسکرین شات چت در فضای مجازی واتساپ، تلگرام، پیامک و اینستاگرام ادله اثبات جرم هستند؟
فیلم و اسکرین شات دلیل محکم برای اثبات جرم نیستند، اما به عنوان اماره قضایی در پرونده کیفری تاثیر دارد. اثبات جرم به تنهایی به وسیله فیلم و اسکرین شات بستگی به نظر قاضی دارد. فیلم و اسکرین شات ادله الکترونیک هستند. اثبات جرم به وسیله این ادله الکترونیکی در صورتی مورد استناد قرار میگیرد که نهاد دولتی مانند مرجع قضایی یا پلیس فتا صحت و درستی این ادله را تایید کرده باشند. بعد از آن مقام قضایی میتواند در روند رسیدگی به پرونده از آن استفاده کند.
اثبات جرم با اسکرین شات
هر نوع جرمی که در فضای مجازی صورت گیرد به وسیله ادله الکترونیکی قابل اثبات است. یکی از شبکههای اجتماعی در فضای مجازی واتساپ است. برای اینکه جرایم اثبات شود، با رعایت قوانین و مقررات قانونی میتوان به چت و پیامهای واتساپ استناد نمود. اصالت این چتها و پیامها باید براساس قانون صورت گیرد. براساس قانون، ادله الکترونیکی شامل اسناد الکترونیک، امضاء الکترونیک و قرارداد الکترونیکی است. همچنین فیلم، عکس، صدا، پیامک، چت و اسکرینشات در فضای مجازی بر طبق قانون از مصادیق ادله الکترونیکی بیان شده است.
در قانون تجارت الکترونیک، اسکرین شات به عنوان یکی از ادله اثبات جرم مشخص شده است. با توجه به افزایش جرایم در فضای مجازی در قانون تجارت الکترونیک ادله اثبات جرم در جرایم اینترنتی تعریف شده است.
در مورد استناد به اسکرینشات به عنوان ادله اثبات الکترونیکی در ماده 12 قانون تجارت الکترونیکی بیان شده است که ادله و سند برای اثبات دعوا میتواند به صورت پیام باشد.
در نتیجه در هیچ مرجع قضایی یا نهاد دولتی نمیتوان داده پیام را به عنوان ادله اثبات جرم رد کرد. بر طبق قانون تجارت الکترونیک، هر نوع پیام (صوت، تصویر، متن)، ابزار الکترونیکی (موبایل، رایانه)، نرمافزار (واتساپ، تلگرام، اینستاگرام) در زمان اختلاف بین اشخاص برای اثبات ادعای خود قابل استناد هستند.
اثبات جرم از طریق واتساپ
هر نوع جرمی که در فضای مجازی صورت گیرد به وسیله ادله الکترونیکی قابل اثبات است. یکی از شبکههای اجتماعی در فضای مجازی واتساپ است. برای اینکه جرایم اثبات شود، با رعایت قوانین و مقررات قانونی میتوان به چت و پیامهای واتساپ استناد نمود. اصالت این چتها و پیامها باید براساس قانون صورت گیرد. براساس قانون، ادله الکترونیکی شامل اسناد الکترونیک، امضاء الکترونیک و قرارداد الکترونیکی است. همچنین فیلم، عکس، صدا، پیامک، چت و اسکرینشات در فضای مجازی بر طبق قانون از مصادیق ادله الکترونیکی بیان شده است.
اثبات جرم با فیلم
بر طبق ماده 160 قانون مجازات اسلامی، اقرار، شهادت، سوگند و قسامه ادله اثبات جرم هستند. در صورتی که تنها مدرک شخص برای شکایت فیلم و صدای ضبط شده باشد، این مدارک قابل قبول برای اثبات جرم نیستند. اما در صورتی که مدارک دیگر برای اثبات جرم وجود داشته باشد، فیلم و صدا به عنوان اماره قضایی به قاضی کمک میکند که به علم کافی در مورد پرونده دست یابد.
اثبات جرم از طریق تلگرام
بر طبق قانون تجارت الکترونیک، ادله الکترونیک مانند اسکرینشات، پیام، فیلم، صدا و عکس در فضای مجازی برای اثبات جرم مورد استناد قرار میگیرند. یکی از شبکههای اجتماعی در فضای مجازی تلگرام است.
سرور تلگرام در ایران وجود ندارد و نمیتوان برای اثبات جرم در فضای مجازی به چتها و پیامها در تلگرام دسترسی داشت. زیرا در صورت وقوع جرم در تلگرام مقام قضایی به دلیل عدمدسترسی به سرور آن، نمیتواند دستور پرینت پیام و چتها را صادر کند. اما شخص برای اثبات جرم در تلگرام میتواند از چت و پیامهای رد و بدلشده اسکرینشات بگیرد و به عنوان مدرک برای اثبات جرم در اختیار مرجع قضایی قرار دهد.
اثبات جرم از طریق پیامک
بر طبق قانون تجارت الکترونیک، پیامک به عنوان یکی از ادله الکترونیکی برای اثبات جرم است. شخص با اسکرین شات از پیامکها میتواند جرم را اثبات کند. همچنین قاضی میتواند دستور پرینت پیامکهای رد و بدلشده را صادر کند.
پیامک به تنهایی نمیتواند دلیل اثبات جرم باشد.
سوالی که در خصوص ادله الکترونیکی برای اثبات جرم وجود دارد این است که این ادله با ادله سنتی اثبات جرم مانند اقرار، شهادت، سوگند و قسامه چه تعارضی دارند؟
ادله الکترونیکی بر طبق قانون تجارت الکترونیک از نظر ارزش اثباتی جرم با ادله سنتی برابر هستند. در ماده 13 قانون تجارت الکترونیک بیان شده است که قاضی باید ارزش ادله الکترونیکی را تعیین نماید. اما بر اساس ادله قانونی در حقوق، تعیین ارزش اثباتی ادله الکترونیکی از طریق قاضی رد شده است.
وکیل متخصص جرایم فضای مجازی
با توجه به اهمیت و پیچیدگی جرایم فضای مجازی و قوانین و مقررات قانون تجارت الکترونیک بهتر است قبل از هر اقدام در طرح شکایت با استناد به ادله الکترونیکی از مشاوره و وکالت وکیل متخصص جرایم فضای مجازی که در دفاع از این نوع پروندههای کیفری تسلط و تجربه دارد استفاده نمایید. سوالات و مشکلات حقوقی خود در مورد جرایم فضای مجازی و اثبات آن را با وکیل جرایم فضای مجازی گروه وکلای هوداد مطرح نمایید تا در کوتاهترین زمان ممکن پاسخگوی شما باشد.