زوجین برای رهایی از عقد ازدواج دائم می‌توانند تحت شرایطی و با رعایت تشریفات قانونی، از یکدیگر جدا شوند. بنابراین طلاق صرفا در ازدواج دائم و از سوی مرد امکان‌پذیر است. البته بر طبق شرایطی زن نیز می‌تواند از مرد طلاق بگیرد؛ همچنین امکان طلاق توافقی با رضایت طرفین نیز وجود دارد. هدف این مقاله آشنایی با انواع طلاق است. طلاق انواع مختلفی دارد، اما به طور کلی به دو دسته طلاق رجعی و طلاق بائن تقسیم می‌شود. در ادامه به بررسی انواع طلاق از زبان وکیل طلاق توافقی می‌پردازیم. اما انواع دیگر طلاق از نوع طلاق از طرف مرد و طلاق از طرف زن با داشتن حق طلاق نیز وجود دارد.
معرفی انواع طلاق و آثار آنها
انواع طلاق، جنبه‌های حقوقی و آثار آنها به شرح زیر است:
طلاق رجعی
در طلاق رجعی مرد در زمان عده می‌تواند بدون عقد مجدد به همسر خود رجوع کند. عده مدت زمانی است که در آن زن بعد از طلاق یا فوت شوهر باید از ازدواج مجدد خودداری کند. طلاق رجعی از سوی مرد انجام می‌شود و زن در طول عده همسر مرد محسوب می‌شود و زوجین در این مدت در یک منزل ساکن هستند.
این مدت حدودا ۳ ماه است و در طی آن زوج موظف به پرداخت نفقه زوجه است. اگر در این سه ماه مرد به زن رجوع نکند، زوجین برای ثبت طلاق تا حداکثر یک ماه فرصت دارند که به دفترخانه مراجعه نمایند. در غیر اینصورت به حبس تعزیری یا جزای نقدی محکوم می‌شوند.
اما اگر مرد در طول عده به زن رجوع نماید، طلاق منتفی است. در ادامه به آثار طلاق رجعی که یکی از انواع طلاق است، اشاره می‌کنیم:
- در زمان عده مرد باید نفقه بپردازد.
- زن و مرد در دوران عده از یکدیگر ارث می‌برند.
- مرد برای ازدواج مجدد در زمان عده باید از دادگاه اجازه بگیرد.
- رابطه نامشروع با زن در زمان عده حکم رابطه با زن شوهردار را دارد.
- مرد در دوران عده نمی‌تواند با خواهر زن ازدواج کند و برای ازدواج با خواهرزاده یا برادرزاده زن، باید از وی اجازه بگیرد.
- در دوران عده طلاق رجعی زن حق ازدواج با مرد دیگری را ندارد.
طلاق بائن
در طلاق بائن مرد حق رجوع به زوجه را ندارد و اگر بخواهد با او زندگی کند باید تا پایان عده صبر نماید و سپس مجددا با زن ازدواج کند. طلاق بائن انواع مختلفی دارد، به طور کلی همه طلاق‌ها رجعی‌اند مگر در ۶ حالت که طلاق بائن خواهد بود.
- طلاق زن باکره
- طلاق زن یائسه
- طلاق خلع
- طلاق مبارات
- طلاق زن صغیره
- سه طلاقه کردن زن
انواع طلاق بائن
طلاق زن باکره
اگر مردی زن خود را پیش از نزدیکی با او و در حالت باکرگی طلاق دهد، طلاق بائن خواهد بود امکان رجوع در زمان عده وجود نخواهد داشت. این حالت ممکن است در زمان عقد و یا حتی بعد از عروسی اتفاق بیافتد، آنچه که مهم است، باکره بودن زن و عدم آمیزش جنسی میان زوجین است.
طلاق زن یائسه
زنان با ورود به میانسالی به یائسگی می‌رسند و زمانی یائسه شناخته می‌شوند که یک سال از آخرین عادت ماهیانه آنها گذشته باشد. در این صورت اگر زوج، زوجه را طلاق دهد، طلاق بائن است.
طلاق خلع
در طلاق خلع زن به دلیل کراهتی که از همسر خود دارد، با اعطای مالی به او، از وی جدا می‌شود. این مال ممکن است معادل، کمتر یا بیشتر از مهریه باشد. در طلاق خلع زن توان ادامه زندگی را ندارد و برای جدایی حاضر به هرکاری است.
در اینصورت می‌تواند با گذشتن از مهریه یا پرداخت مبلغی بیشتر از مهریه تحت عنوان فدیه از مرد طلاق بگیرد. اگر مرد قبل از اجرای صیغه طلاق پشیمان شود، می‌تواند با رد مالی که به او بخشیده شده مانع از اجرای حکم شود.
طلاق مبارات
گاهی ممکن است مرد و زن هردو از یکدیگر کراهت داشته و توان ادامه زندگی را نداشته باشند. در این حالت مالی که زن به مرد می‌پردازد نباید بیشتر از میزان مهریه وی باشد. در طلاق مبارات اگر زن از طلاق پشیمان شود می‌تواند با رد مالی که به مرد داده، طلاق را از بائن به رجعی تبدیل کند.
سه طلاقه کردن زن
اگر مرد بعد از سه وصلت متوالی، برای بار سوم از زوجه جدا شود، طلاق آنها بائن است و امکان رجوع مرد وجود نخواهد داشت. بعد از این حالت، اگر زوجین بخواهند مجدد ازدواج کنند، زن باید ابتدا با یک مرد دیگر تحت عنوان محلل ازدواج کرده و سپس از او جدا شود تا دوباره بتواند با همسر سابق ازدواج نماید.
به عبارت دیگر در سه‌طلاقه مرد و زن به هم حرام می‌شوند اما این حرام شدن، ابدی نیست و تحت شرایطی که ذکر شد رفع می‌شود. این کار که یکی از انواع طلاق بائن است، با طلاق عدی متفاوت است. در طلاق عدی زن و مرد تا ابد به هم حرام می‌شوند و هرگز نمی‌توانند با هم ازدواج کنند.
طلاق توافقی به چه معناست؟
در طلاق توافقی ، مرد و زن هردو خواستار طلاق هستند و باید در مورد حقوق و تعهداتشان به توافق برسند و سپس به صورت دوستانه از یکدیگر جدا شوند. در همین راستا باید در مورد نفقه، مهریه، حضانت فرزندان و سایر موضوعات توافق نمایند.
طلاق خلع چه تفاوتی با طلاق عسر و حرج دارد؟
در طلاق خلع زن به دلیل نفرت و کراهت از مرد جدا می‌شود و رضایت می‌دهد که مالی را به او بپردازد تا از وی طلاق بگیرد. اما در طلاق به دلیل عسر و حرج، زن باید ثابت کند که ادامه زندگی با مرد باعث مشقت و سختی اوست و این موضوع با تشخیص دادگاه انجام می‌شود.
برای مثال ممکن است مرد معتاد باشد و دادگاه عسر و حرج زن را تشخیص دهد و حکم طلاق زن را صادر نماید. لازم به ذکر است که طلاق به دلیل عسر و حرج نیز یک طلاق بائن است و امکان رجوع به زوجه در زمان عده برای زوج وجود نخواهد داشت.
فسخ نکاح چه تفاوتی با طلاق دارد؟
فسخ نکاح حالت اعلامی دارد و تحت شرایطی هر یک از طرفین می‌توانند ازدواج را مانند هر قرارداد دیگری فسخ کنند. البته به طور کلی هم طلاق و هم فسخ نکاح منجر به یک نتیجه یکسان که جدایی زن و شوهر است می‌شود اما موضوعات این دو با یکدیگر متفاوت است.
نقش وکیل در طلاق
پروسه طلاق ممکن است بسیار آزاردهنده باشد و تاثیرات منفی مالی و روانی بر طرفین و حتی فرزندان آنها به جای بگذارد. در همین راستا بهتر است حتما برای جدایی با هر یک از انواع طلاق که در این مقاله در مورد آنها صحبت شد، از یک وکیل طلاق با تجربه کمک بگیرید تا روند جدایی تسهیل و تسریع شود و از تضییع حقوق طرفین جلوگیری شود.
برای دریافت مشاوره در خصوص طلاق می‌توانید با کارشناسان ما در گروه وکلای هوداد تماس بگیرید. علاوه بر این می‌توانید سایر مقالات ما را در خصوص حقوق خانواده مطالعه نمایید.
