بررسی مسائل حقوقی تنفیذ طلاق

تنفیذ طلاق، مهر تایید طلاق قانونی! طلاق و نکاح از موضوعات حقوقی پر تکرار در جامعه به شمار می‌آیند. در صورتی که زوجنین با شرایط طلاق توافقی موافق نباشند، طلاق به عنوان آخرین راه حل برای رفع مسائل مابین زوجین محسوب می‌شود. اجرای حکم طلاق در ایران پس از جلسات مشاوره و صدور رای دادگاه مبنی بر عدم سازش زوجین صورت می‌گیرد.

ثبت و اجرای طلاق برای شهروندان هر کشور، مطابق قوانین خاص آن کشور انجام می‌شود. بحث تنفیذ طلاق در هنگام ثبت طلاق در خارج از کشور مطرح می‌شود. تنفیذ حکم طلاق طی سالیان اخیر به عنوان قانون جدید در راستای نظارت بهتر بر اجرای حکم طلاق تنظیم شده است.

به موجب این قانون، حکم طلاق شهروندان ایرانی مقیم خارج، باید به تایید دادگاه خانواده ایران برسد. در غیر اینصورت حکم طلاق در ایران از ارزش قضایی ساقط می باشد. با استناد به قانون، تنفیذ حکم طلاق طبق شرایط و ضوابط خاص اجرا می‌شود.

تنفیذ طلاق چیست؟

به رسمیت شناختن طلاق در ایران، طی مراحل و ضوابط خاصی میسر می‌شود. موضوع تنفیذ طلاق نیز یکی از مراحل قانونی تایید طلاق شهروندان ایرانی مقیم کشورهای خارجی می باشد. واژه تنفیذ در لغت به معنی تأیید و اجازه است.

تنفیذ طلاق به معنی تایید حکم طلاق می باشد. تایید حکم طلاق هنگام ثبت و اجرای طلاق زوج ایرانی در کشورهای خارجی مطرح می‌شود. تایید حکم طلاق توسط دادگاه خانواده منوط به شرایط خاصی می باشد.

اول اینکه دادگاه خارجی صادر کننده حکم طلاق از نظر محاکم ایرانی صلاحیت رسیدگی به دادخواست طلاق را داشته باشد. دوم اینکه قوانین کشور خارجی مدنظر یا قوانین کشور ایران تفاوتی نداشته باشند. در غیر اینصورت حکم طلاق باطل محسوب می‌شود. عدم تایید حکم طلاق منجر به دادخواست طلاق از دادگاه خانواده ایران می گردد.

تنفیذ طلاق خارج از کشور

طبق ماده 15 قانون حمایت از خانواده، تنفیذ طلاق سبب به رسمیت شناختن حکم طلاق صادره از سوی دادگاه کشورهای خارجی می باشد؛ به عبارت دیگر اجرای حکم طلاق برای شهروندان مقیم کشورهای خارجی منوط به تنفیذ حکم طلاق از سوی ایران می باشد.

 به موجب این قانون شهروندانی که با مراجعه به دادگاه کشور محل سکونت، از یکدیگر جدا می‌شوند. با مراجعه به مراجع قضایی حاضر در کنسولگری، درخواست تنفیذ حکم طلاق را به ثبت میرسانند. عدم درخواست تنفیذ حکم در مدت قانونی معین، منجر به تکرار پروسه قانونی طلاق می گردد.

اجرای قانونی حکم طلاق در کشورهای خارجی بر عهده کنسولگری ایران می باشد. اجرای صیغه طلاق طبق قوانین ایران در حضور دو شاهد عاقل و بالغ صورت می‌گیرد. پس از اجرای قانونی طلاق، زوجین نسبت به تنفیذ طلاق خارجی اقدامات لازم را مبذول می‌دارند.

تنفیذ طلاق شرعی

مراحل اجرایی طلاق شامل دو مرحله شرعی و قانونی می باشند. تنفیذ طلاق زوجین نیازمند اجرایی هر دو مرحله است. در حالت کلی، زوجین مقیم کشور خارجی پس از دریافت حکم قانونی طلاق نسبت به جاری نمودن صیغه شرعی اقدام می نمایند.

سپس از طریق کنسولگری دادخواست تنفیذ حکم طلاق به دادگاه خانواده ایران ارسال می‌شود. جاری شدن طلاق شرعی برای تنفیذ طلاق از شروط اصلی می باشد. جاری شدن صیغه طلاق برای ایرانیان مقیم خارج به دو صورت امکان پذیر است.

در مورد اول، زوجین پس از صدور حکم طلاق توسط دادگاه صالح، برای اجرای صیغه طلاق به مراکز اسلامی مراجعه می‌کنند. مراکز اسلامی در کشور خارجه یا مرجع اسلامی حاضر در کنسولگری، صلاحیت جاری شدن صیغه طلاق در حضور دو شاهد را دارند.

در مورد دوم زوجین پس از دریافت حکم طلاق، نسبت به اجرای صیغه طلاق اقدام نمی‌کنند. در چنین شرایطی، تنفیذ حکم طلاق از سوی مراجع قضایی دچار مشکل می‌گردد؛ بنابراین لازم است صیغه طلاق زوجین توسط نماینده اسلامی حاضر در کنسولگری اجرا شود. سپس دادخواست تنفیذ حکم طلاق صادر شود.

بیشتر بخوانید: حق طلاق زن چیست و چگونه باید وکالت در طلاق را گرفت؟

دادخواست تنفیذ طلاق خارجی

تنفیذ طلاق خارجی نیازمند ارائه دادخواست به دادگاه خانواده ایران از طریق کنسولگری می باشد. در واقع زوجین پس از دریافت حکم طلاق صادره از سوی دادگاه و اجرای طلاق شرعی، دادخواست تنفیذ حکم طلاق تنظیم می‌کنند. دادخواست تنفیذ حکم طلاق توسط زوج، زوجه یا هر دو نفر قابل تنظیم است.

دادخواست تنفیذ حکم طلاق برگه ای چاپی از پیش آماده شده است که حاوی ستون ها و عبارات مختلف برای تسهیل کار دعوی می باشد. در این ستون ها مشخصات خوانده، خواهان، وکیل، شرح درخواست و دلایل درخواست ثبت می‌شوند.

در قسمت بعدی درخواست، وضعیت ازدواج و طلاق در کشور خارجی و طلاق شرعی شرح داده می‌شود. سپس برگه دادخواست با مدارک مربوط به طلاق قانونی و شرعی به دادگاه خانواده ارسال می شود. ذکر تمام مراحل انجام طلاق برای تسهیل رسیدگی به درخواست الزامی می باشد.

مدارک برای طرح دعوای تنفیذ طلاق

درخواست تنفیذ طلاق نیازمند مدارک قانونی مربوط به اجرای طلاق می باشد. کفایت مدارک ارسالی در پروسه صدور تنفیذ حکم طلاق موثر می باشد. طبق ماده 173 قانون مدنی، مدارک مورد نیاز برای طرح دعوای تنفیذ حکم طلاق توسط ایرانیان مقیم خارج به شرح ذیل است.

• کپی حکم طلاق قانونی در کشور خارجی به همراه برگه ترجمه رسمی فارسی حکم طلاق الزامی است. تایید حکم طلاق و ترجمه فارسی آن توسط نماینده ایران در کنسولگری لازم است.
• گواهی تایید حکم طلاق صادره از سوی نماینده کنسولگری ایران برای تنفیذ طلاق خارجی
• گواهی مدارک مربوط به طلاق شرعی توسط مراجع شرعی یا نمایندگان حاضر در کنسولگری برای تنفیذ طلاق شرعی

تمام مدارک مذکور به پیوست اصل درخواست تنفیذ حکم طلاق به دادگاه خانواده ایران ارسال می‌شوند.

دادگاه صالح طلاق در شرایط مختلف

 دادگاه صالح برای برگزاری جلسه طلاق و صدور رأی در شرایط مختلف، متفاوت است. همچنین تشخیص صلاحیت دادگاه خارجی در حکم تنفیذ طلاق بسیار موثر است. هنگام دعوای طلاق هرگاه یکی از زوجین مقیم خارج کشور و دیگری در ایران باشد. دادگاه محل اقامت طرفی که در ایران سکونت دارد، صالح است.

 در صورتی که زوجین مقیم کشور خارجی باشند، اما یکی از آنها ساکن موقت ایران باشد، دادگاه صالح در ایران است. در صورتی که زوجین مقیم و ساکن کشور خارجی باشند، دادگاه خانواده تهران، صلاحیت رسیدگی به تنفیذ طلاق را برعهده دارد.

مگر اینکه زوجین برای رسیدگی به پرونده در محلی دیگر توافق نموده باشند. بررسی تطبیق قوانین دادگاه صالح رسیدگی به دعوای طلاق در کشور خارجی در تأیید صلاحیت دادگاه الزامی است. رعایت احکام و شرایط قانونی طلاق برای جلوگیری از تخلفات حقوقی الزامی است. دادگاه خانواده با نظارت دقیق بر مراحل طلاق زوجین ایرانی مقیم خارج کشور، از تخلفات حقوقی جلوگیری می‌کند؛ بنابراین توجه به قوانین مربوط به اجرای طلاق و تنفیذ طلاق برای ایرانیان مقیم خارج الزامی است.