مطالبه اجرت المثل ایام زناشویی از سوی زن (زوجه)

اجرت المثل ایام زناشویی چیست ؟

اول بدانیم که این موضوع ریشه های شرعی دارد به این معنی که زن مکلف به کار در منزل شوهر نیست و می تواند از این کار امتناع ورزد یا در ازای اجرت اقدام به انجام امور منزل نماید. پس اجرت المثل هزینه ای است که زن در ازای کارهایی که در طول ایام زناشویی در منزل شوهر انجام داده است مطالبه می کند. مثل آشپزی، به تمیز نگاه داشتن منزل نگهداری از اطفال و یا پذیرایی از مهمان ها یا شستن ظروف و لباس ها و …..

در این مطلب با شرایط اجرت المثل در نکاح موقت، طلاق و فوت همسر و همچنین مبلغ آن آشنا شوید. همچنین میتوانید در رابطه با اجرت المثل و شرایط طلاق توافقی بخوانید.

اجرت المثل در نکاح موقت (صیغه) هم مصداق دارد ؟

بله اگر زوجه با شرایطی که بعدا خواهد آمد ثابت نماید در منزل شوهر کاری کرده این امکان مطالبه اجرت المثل ایام زوجیت برای او وجود دارد و فرقی بین عقد دائم و موقت نیست.

مستندات قانونی اجرت المثل ایام زوجیت :

تبصره ذیل ماده 336 قانون مدنی الحاقی 9/8/1385 : چنانچه زوجه کارهایی را که شرعاً به عهده وی نبوده و عرفاً برای آن کار اجرت‌المثل باشد، به دستور زوج و با عدم قصد تبرع انجام داده باشد و برای دادگاه نیز ثابت شود، دادگاه اجرت‌المثل کارهای انجام گرفته را محاسبه و به پرداخت آن حکم می‌نماید. (الحاقی بموجب قانون الحاق یک تبصره به ماده (۳۳۶) قانون مدنی مصوب ۱۳۸۵)

ماده 4 قانون حمایت خانواده مصوب 1/12/1391 : رسیدگی امور و دعاوی زیر در صلاحیت دادگاه خانواده است… 7-  نفقه و اجرت المثل ایام زوجیت….

“ماده 29 قانون حمایت خانواده مصوب 1391 : دادگاه ضمن رای خود با توجه به شروط ضمن عقد ———- و همچنین اجرت المثل ایام زوجیت … “

شرایط دریافت اجرت المثل زن و استحقاق زوجه

به زبان حقوقی باید پرسید که بار اثبات دعوی اجرت المثل ایام زناشویی به عهده کیست ؟

تکلیف را تبصره ماده 336 قانون مدنی مشخص کرده است اولا زوجه باید ثابت نماید در منزل کار میکرده ثانیا اثبات نماید به دستور شوهر بوده است و ثالثا قصد عدم تبرع داشته به زبان ساده تر رایگان نبوده است.

پس مشخص شد که بار اثبات دعوی به عهده زوجه است. اما در این خصوص آراء متناقض از سوی مراجع قضایی صادر شده است. استدلال مخالفین این است که در عرف جامعه ایرانی زنان بدون چشم داشت و به صورت رایگان و حتی با عشق در منزل شوهر کار کرده و نگهداری منزل و فرزندان را انجام می دهند. پس زوجه باید ثابت کند که رایگان کار نمی کرده است. مضافا بر آنکه باید ثابت کند به دستور شوهر بوده که کار های منزل را انجام می داده است و خود راسا بر آن اقدام نمی کرده است.

در مقابل عده ای از قضات معتقدند اثبات اینکه رایگان کار نمیکردم کار دشواری است  و در واقع اثبات امر عدمی است. بنابراین صرف ادعای زوجه را مبنی بر انکه در منزل شوهر قصد رایگان کار نداشتم را باید پذیرفت.

اجرت المثل زن در سال جدید چقدر است ؟

در مورد نحوه محاسبه اجرت المثل ایام زوجیت به چند نکته باید توجه کرد اگر دادگاه یا شورای حل اختلاف رسیدگی کننده به موضوع زن را محقق، در دریافت اجرت المثل تشخیص دهد به جهت کارشناسایی و ارزیابی اجرت المثل موضوع به کارشناسی ارجاع می شود و اصطلاحا قرار ارجاع به کارشناس از سوی دادگاه صادر می شود.

پرداخت هزینه کارشناسی ظرف 7 روز پس از ابلاغ بر عهده زوجه (خواهان) است.

در قانون ملاک برای بر آورد اجرت المثل ایام زوجیت ارائه نشده است اما در عمل کارشناسان محترم به عوامل زیر توجه کامل دارند :

طول مدت زندگی مشترک زیر یک سقف – تمکین داشتن یا نداشتن زوجه – تعداد فرزندان و جنسیت و شرایط سلامت آنها – وضعیت اشتغال زوجه – تحصیلات زوجه قبل و بعد از ازدواج – وضعیت مکانی زندگی مشترک و تعداد نقل مکان و اسباب کشی ایشان و ….

بنابراین اجرت المثل هر زن ممکن است با توجه به شرایط زندگی یا زن دیگر متفاوت باشد. با توجه به تجربه کاری گروه وکلای هوداد، اجرت المثل معمولا در محدوده سالانه 800 هزار تومان تا 1 میلیون و 800 هزار تومان از سوی کارشناسان محاسبه می شود.

طلاق به درخواست شوهر و اجرت المثل ایام زناشویی

مطابق ماده 29 قانون حمایت خانواده مصوب 1391 یکی از تکالیف دادگاه هنگام صدور رای طلاق تعیین تکلیف اجرت المثل ایام زوجیت است.

رویه دادگاه ها در هنگام دادخواست طلاق از طرف مرد چنین است که اگر قبلا مطالبه اجرت المثل زن از سوی زوجه طرح نشده باشد به درخواست زوجه موضوع به کارشناسی ارجاع می شود و معمولا قضات در این خصوص سخت گیری ندارند و بر این عقیده هستند که چون زوج می خواهد زوجه را طلاق بدهد می بایستی حقوق او را پرداخت نماید مگر اینکه زوجه به صراحت اعلام کند که در منزل رایگان کاری کرده است.

مطالبه اجرت المثل ایام زوجیت بعد از فوت شوهر از وراث

کوتاه سخن آنکه، به راحتی مطالبه اجرت المثل ایام زناشویی در حیات شوهر نیست. زیرا بعضی قضات عدم مطالبه اجرت المثل زن را زمانی که شوهر زنده بوده، نشانه ای از گذشت زوجه و رایگان بودن آن  لحاظ می کنند. علاوه بر آن با توجه به زنده نبودن شوهر یا اثبات به دستور شوهر کار کردن هم کمی مشکل می نماید. در عین حال بعضی دادگاه ها وراث را به پرداخت اجرت المثل محاسبه شده توسط کارشناس از اموال شوهر در حق زوجه (ماترک) محکوم می کنند.

نمونه دادخواست مطالبه اجرت المثل از سوی زن